Wspomnienie – I Kongres Historyków Języka
Kongres jest inicjatywą podjętą przez językoznawców z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a dokładniej – przez pracowników zatrudnionych w ówczesnym Instytucie Języka Polskiego. Pierwsze spotkanie naukowe odbywało się od 13 do 15 IV 2016 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego, a zgromadziło ono historyków języka z całego kraju, reprezentujących różne ośrodki naukowe (dwadzieścia trzy krajowe i kilka zagranicznych). W kongresie wzięli udział między innymi: prof. Bogdan Walczak, prof. Stanisław Borawski, prof. Danuta Ostaszewska, prof. Krystyna Kleszczowa, prof. Bogusław Wyderka, prof. Leszek Bednarczuk, prof. Joanna Okoniowa, prof. Jadwiga Puzynina, prof. Stanisław Koziara. Lista znakomitych gości była bardzo długa – wygłosili oni blisko sześćdziesiąt referatów, a także zaprezentowali ponad dziesięć posterów (zainteresowanych odsyłamy do spojrzenia na pamiątkowy program imprezy – do pobrania-1). Spotkaniu towarzyszyła myśl przewodnia: „Językoznawstwo historyczne ‒ w trosce o przyszłość, w poszanowaniu przeszłości”. Refleksją były objęte między innymi następujące obszary tematyczne: granice i status historii języka jako dyscypliny badawczej, rola historii języka we współczesnej humanistyce, możliwości integracji rozproszonych badań historycznojęzykowych, rozumienie i interpretacja tekstu dawnego, źródła w badaniach historycznojęzykowych, miejsce i rola historii języka w dydaktyce polonistycznej, historia języka wobec badań regionalnych.
Pokłosiem obrad i pamiątką ze spotkania jest publikacja zatytułowana Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018, ss. 724).
Warto przypomnieć, że integralną częścią Kongresu Historyków Języka było uroczyste nadanie Instytutowi Języka Polskiego UŚ imienia Profesor Ireny Bajerowej. Wydarzeniu temu towarzyszyło sympozjum zatytułowane „Non omnis moriar”. Głos zabrali wówczas współpracownicy, przyjaciele i członkowie rodziny Pani Profesor.
4 XII 2008 r. odbyła się uroczystość nadania Profesor Irenie Bajerowej tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Losy śląskiej polonistyki są ściśle związane z życiem Pani Profesor.
Już podczas organizacji Pierwszego Kongresu Historyków Języka zdecydowano, że będzie to spotkanie cykliczne, odbywające się co pięć lat. Niestety, pandemia pokrzyżowała te plany, dlatego też drugie spotkanie poświęcone językoznawstwu diachronicznemu odbędzie się w późniejszym czasie – dopiero w 2023 roku. Co jednak istotne, idea Kongresu Historyków Języka pozostaje niezmienna – to przekonanie o potrzebie i wartości konsolidacji środowiska, które – łącząc tradycję badawczą z nowoczesnością myśli – ma wiele do zaoferowania w kwestiach merytorycznych, metodologicznych i dydaktycznych.
Zanim po raz kolejny spotkamy się z Państwem w gościnnych murach Uniwersytetu Śląskiego, zapraszamy do wspomnień z pierwszego Kongresu, które – mamy taką nadzieję – przywołają także osoby, miejsca i sytuacje uwiecznione na fotografiach.
Z pewnością wiele wspomnień związanych z I Kongresem Historyków Języka przywołają także sprawozdania z tego spotkania naukowego:
- Kinga Wąsińska, Wioletta Wilczek, Wielki dzień historyków języka. Sprawozdanie z Kongresu Historyków Języka (Katowice, 13-15 kwietnia 2016) – do pobrania-4
- Jolanta Migdał, Sprawozdanie z Kongresu Historyków Języka Językoznawstwo historyczne – w poszanowaniu przeszłości, w trosce o przyszłość, Katowice, 13-15 kwietnia 2016 – do pobrania-5
- Joanna Godlewicz-Adamiec, Kongres Historyków Języka – sprawozdanie, http://kulturadawna.uw.edu.pl/2016/05/03/kongres-historykow-jezyka-sprawozdanie/